پیشگفتار نه
فصل اول. مفاهیم اساسی آمار 1
مقدمه 1 1
جایگاه Spss در تجزیه و تحلیل اطلاعات 2 2
تاریخچه نرم افزار 2 Spss
آمار توصیفی و استنباطی 3
داده های آماری 4
جامعه آماری 5
نمونه 5
متغیر 6
مقیاسهای اندازهگیری 7
الف) مقیاس اسمی 7
ب) مقیاس رتبهای 7
ج) مقیاس فاصلهای 8
د) مقیاس نسبی(نسبتی) 9
آزمون فرضیه 10
خطای نوع اول و دوم 11
آزمونهای یک دامنهای و دو دامنهای 12
تفسیر تأیید یا رد فرض صفر 15
فصل دوم. نحوه تعریف و بهکارگیری متغیرها در 17 Spss
نام متغیر ( 20 (name
نوع متغیر ( 21 (Type
تعداد ارقام صحیح متغیر ( 23 (Width
تعداد ارقام اعشار متغیر ( 23 (Decimals
بر چسب متغیر( 24 (Label
کد گذاری مقولههای متغیر ( 24 (Values
مقادیر نامشخص متغیر( 26 (Missing
اندازه ستون نمایش دهنده متغیر( 27 (Columns
چگونگی نمایش هر ستون ( 28 (Align
مقیاس اندازهگیری متغیر ( 28 (Measure
تغییر در دادهها ( 29 (compute
تبدیل دادههای کمی به کیفی ( 30 (Recode
انتخاب دادهها ( 33 (select casess
فصل سوم. توزیع فراوانی و ترسیم نمودارها 41
توزیع فراوانی 41
فراوانی مطلق 44
فراوانی تراکمی درصدی 44
فراوانی نسبی درصدی 45
نمودار فراوانی 47
الف) نمودارهیستوگرام 47
ب) نمودارستونی 50
ج) نمودار دایرهای 51
فصل چهارم. شاخصهای مرکزی 55
شاخصهای مرکزی 55
نما 56
میانه 58
میانگین 65
مقایسه شاخصهای مرکزی وکاربردآنها 62
فصل پنجم. شاخصهای پراکندگی 69
شاخصهای پراکندگی 69
دامنه تغییرات 70
چارک 71
واریانس و انحراف استاندارد (معیار) 74
تفسیر انحراف استاندارد 76
رتبه درصدی و دهک 77
ضریب تغییرپذیری 80
کجی و کشیدگی 82
الف) کجی 83
ب) کشیدگی 86
فصل ششم. پیشفرضهای آزمون پارامتریک و ناپارامتریک 89
پیش فرضهای آزمون پارامتریک و ناپارامتریک 89
نرمال بودن توزیع جامعه 90
استقلال دادهها(تصادفی بودن دادهها) 92
فصل هفتم. آزمونهای آماری پارامتریک 95
آزمونهای آماری پارامتریک 95
آزمون t یک نمونه 96
فرضها 96
آزمون t برای گروههای وابسته 99
پیشنیازهای طرح 100
فرضها 100
آزمون t دو نمونه مستقل 102
پیشنیازهای طرح 103
فرضها 103
تحلیل واریانس 107
پیشنیازهای طرح 107
فرضها 108
مقایسه های بعد از تجربه 111
آزمون شفه 112
آزمون توکی( 113 (HSD
فصل هشتم. آزمونهای آماری ناپارامتریک 119
آزمونهای آماری ناپارامتریک 119
محاسن آزمونهای آماری ناپارامتریک 120
معایب آزمونهای ناپارامتریک 121
آزمون ناپارامتریک کای دو ( 122 (Chi- Square
کاربرد 122
معایب 122
آزمون ناپارامتریک مربوط به دو گروه مستقل ( 2 Independent samples ) 125
کاربرد 125
محاسن 126
معایب 126
آزمون ناپارامتریک مربوط به دو گروه وابسته ( 2 Related samples ) 130
کاربرد 130
محاسن 131
معایب 131
آزمون ناپارامتریک مربوط به k گروه مستقل ( 134 (K Independent samples
کاربرد 134
محاسن 134
معایب 134
مقایسه های بعد از تجربه زوجی(یکب هیک) 138
آزمون ناپارامتریک مربوط به K گروه وابسته ( 139 (K Related samples
کاربرد 139
محاسن 139
معایب 140
فصل نهم. آزمونهای همبستگی 147
مفهوم همبستگی 147
نمودار پراکنش 149
محاسبه ضریب همبستگی 153
ضریب همبستگی پیرسون 153
ضریب همبستگی اسپیرمن 156
همبستگی جزئی 158
مراجع 165
فصل اول
مفاهیم اساسی آمار
هدفهای یادگیری
از دانشجو انتظار میرود که پس از خواندن فصل اول بتواند:
1 . مفهوم آمار، موارد و کاربرد آن را شرح دهد .
2 . فرق بین جامعه و نمونه، پارامتر و آماره را تشخیص دهد .
3 . متغیر را تعریف و انواع آن را نام ببرد .
4 . انواع مقیاسهای اندازهگیری را نام برده ،و یژگیها و موارد کاربرد آنها را نام ببرد .
5 . فرضیه و انواع آن را تعریف کند .
6 . خطای نوع اول و دوم را تعریف کند .
7 . توان آزمون و عوامل مؤثر بر آن را شرح دهد .
8 . آزمونهای یک دامنهای و دو دامنه ای را تعریف و تفاوتهای آن را بیان کند .
مقدمه
روش های آماری در همه علوم به عنوان وسیل های برای تنظیم، تحلیل و تفسیر داده ها
یکی از مبانی اساسی را تشکیل میدهد. این روش ها و فنون در واقع پایه دستوری برای
استنباط و استقرا بوده و قابل تکرار و تأیید در پژوهشهای علمی به شمار میروند. آمار
از واژه انگلیسی statistics است که این واژه از ریشه یونانی status به معنی ارقام و
اطلاعات عددی مربوط به وضع اجتماعی و اقتصادی کشور که برای اداره حکومت
لازم و مفیدند، گرفته شده است.( نجفی زند و پاشا شریفی، 1375:11 ) اولین جلوه آمار
در گذشته، در امر مالیات گیری و خراج بستن بر دارایی ها و امور نظامی و ارتشی و پس
از آن در طبابت ظاهر گردیده است. امروزه آمار اصول و روش جمع آوری اطلاعات
اولیه، مرتب کردن و خلاصه کردن و نمایش دادن آنها و بالاخره تجزیه و تحلیل
اطلاعات اولیه و استخراج نتایج را مورد بحث قرار میدهد .( حسینی، 3:1382 )
جایگاه Spss در تجزیه و تحلیل اطلاعات
جایگاه Spss در تحقیقات علمی روز به روز کار برد بیشتری پیدا کرده است. این
وسیله کار تحقیق را ساده کرده است، صرفه جویی در امر نیروی انسانی، هزینه ها و
زمان باعث شده تا استفاده از Spss در تحقیق جایگزین روش های دستی شود و زمان
اختصاص یافته برای تجزیه و تحلیل اطلاعات را به طور عجیبی کوتاه نماید. در مرحله
تجزیه و تحلیل، Spss وسیله بسیار ارزشمندی است این وسیله میتواند محاسبات
فراوان و بسیار سنگین و پیچیده را در زمان بسیار کوتاهی انجام دهد. توضیح اینکه
بعضی محاسبات پیچیده با حجم بالای داده را نمیتوان با دست انجام داد ولی Spss
مشکل چنین محاسباتی را به راحتی حل مینماید. برای تجزیه و تحلیل دادهها به وسیله
Spss محقق نیاز به برنامه Spss ای و نرم افزار مناسب دارد.(کرلینجر ترجمه پاشا شریفی
و نجفی زند، 503:1376 ) در حال حاضر مناسبترین نرم افزار در تحقیقات علوم
اجتماعی و انسانی، نرم افزار 1Spss است. و استفاده از آن نیز چندان مشکل نیست. برنامه
Spss قابلیتهای بسیاری دارد. نظیر: تهیه جداول توزیع فراوانی، تهیه لیست دادهها،
تهیه جداول تقاطعی دو بعدی و چند بعدی، انجام بررسیهای آمار توصیفی (شاخص های مرکزی و پراکندگی)، انجام بررسیهای آمار استنباطی شامل همبستگی ها، کای 2، انواع تست ها و آزمون های پارامتریک و ناپارامتریک، محاسبات ریاضی، رگرسیون، تغییر، اصلاح، جابجایی و مرتب کردن دادهها.
تاریخچه نرم افزار Spss
در سال 1968 سه جوان مبتکر نیل، هال و بنت اقدام به خلق نرم افزاری نمودند که بر
اساس آن داده های خام آماری به اطلاعات بنیادی برای تصمیم گیری تبدیل میشد این
تحول در سیستم نرم افزار آماری Spss نام گرفت.
پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.
